Czym jest remanent?
Remanent to proces, który polega na sporządzeniu szczegółowego spisu tego, co firma faktycznie posiada (np. towarów, materiałów, sprzętu) na określony dzień. Jego głównym celem jest ustalenie rzeczywistego stanu aktywów i pasywów, które są niezbędne do rozliczeń podatkowych oraz planowania dalszej działalności gospodarczej.
Remanent pozwala na weryfikację zgodności stanu faktycznego z dokumentacją księgową, identyfikację ewentualnych braków, ustaleniu nadwyżek lub niedoborów, a także ocenę efektywności zarządzania zasobami. Jest nieodzownym elementem zamknięcia roku obrotowego, przygotowania sprawozdań finansowych oraz przeprowadzania analiz ekonomicznych.
Kto powinien wykonać remanent?
Zgodnie z przepisami polskiego prawa obowiązującymi w 2024 roku, remanent jest obowiązkiem każdego przedsiębiorcy prowadzącego księgi podatkowe w formie:
- podatkowej księgi przychodów i rozchodów (KPiR),
- ksiąg rachunkowych (pot. Pełnej księgowości.)
Obowiązek ten wynika z przepisów zawartych w rozporządzeniu Ministra Finansów dotyczącym prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów.
PODSTAWA PRAWNA: Ustawa o rachunkowości. Art. 26 i Art. 27
Kiedy należy przeprowadzić inwentaryzację?
Zgodnie z przepisami prawa, remanent należy przeprowadzać w określonych przypadkach:
- na koniec roku podatkowego, czyli 31 grudnia lub na początek roku podatkowego, czyli 1 stycznia,
- przy rozpoczęciu działalności gospodarczej,
- przy likwidacji działalności gospodarczej,
- przy zmianie wspólników w spółce,
- w przypadku zmiany profilu działalności (np. przebranżowienia).
Remanent może być również wymagany na żądanie organów podatkowych. Dlatego istotne jest jego dokładne i terminowe sporządzenie.
Co podlega pod spis z natury?
Podczas sporządzania remanentu należy uwzględnić wszystkie składniki majątku oraz zapasy przedsiębiorstwa. Są to między innymi:
- towary handlowe – przeznaczone do sprzedaży,
- materiały produkcyjne – surowce niezbędne w procesie produkcji,
- wyroby gotowe – produkty już wytworzone,
- półwyroby i półfabrykaty – częściowo przetworzone produkty,
- odpady użytkowe – nadające się do ponownego wykorzystania,
- produkcja niezakończona – dotyczy wyrobów związanych z bezpośrednią działalnością, zamiast środków trwałych.
- Składniki majątku trwałego (przy likwidacji działalności).
Doradca podatkowy, Jastrzębie-Zdrój, Żory
Z czego składa się spis z natury?
Dokument remanentu powinien zawierać nazwę przedsiębiorstwa, datę sporządzenia spisu oraz szczegółowe określenie składników majątku: numer pozycji spisu, nazwa składnika majątku (np. towar, materiał), jednostka miary (np. sztuki, kilogramy), ilość składnika majątku, cenę jednostkową, wartość całej pozycji.
Spis powinien zawierać łączną wartość składników majątku oraz klauzulę („Spis zakończono na pozycji…”), podpisy osób sporządzających remanent oraz właściciela lub reprezentanta firmy.
Wycena spisu z natury – następny krok po remanencie
Ważnym krokiem po sporządzeniu remanentu jest również jego wycena. Powinna ona zostać przeprowadzona w terminie do 14 dni od zakończenia spisu. Zasady wyceny zależą od rodzaju ujętych w remanencie składników. Przykładowo, materiały i towary handlowe wycenia się według cen zakupu, nabycia lub cen rynkowych obowiązujących w dniu spisu, o ile są one niższe od cen zakupu. Półwyroby, wyroby gotowe oraz braki ocenia się na podstawie tzw. kosztów wytworzenia. Odpady użytkowe wyceniane są w zależności od ich przydatności do dalszego wykorzystania. Niesprzedane wartości dewizowe wycenia się według aktualnych kursów walut lub kosztów wytworzenia.
Produkcja niezakończona również podlega wycenie na podstawie kosztów wytworzenia. Natomiast produkcję zwierzęcą ocenia się według cen rynkowych obowiązujących w dniu sporządzenia remanentu.
Kancelaria ANNA – księgowość, kadry i podatki w jednym miejscu!
Nasz zespół tworzą specjaliści w dziedzinach księgowości, kadr i płac oraz doradztwa podatkowego. Dbamy o właściwą strukturę i prawidłowe księgowanie w księgach rachunkowych. Prowadzimy wymagane prawej rejestry i ewidencje, w tym rejestry VAT czy ewidencję środków trwałych.
Najczęściej zadawane pytania (FAQ)
Czy muszę przeprowadzić spis z natury, jeśli nie posiadam towarów handlowych?
Tak, remanent jest obowiązkowy. W sytuacji braku składników wymaganych do wpisania do spisu z natury, sporządza się tzw. remanent zerowy, gdzie wykazuje się wartość 0,00zł w dokumencie.
Jakie są konsekwencje nieprzeprowadzenia remanentu?
Nieprzeprowadzenie remanentu może skutkować sankcjami podatkowymi, w tym karami finansowymi oraz problemami w przypadku kontroli.
Czy istnieje narzucony wzór dokumentu remanentu?
Nie, ale dokument musi zawierać wszystkie wymagane elementy, aby spełniał wymogi prawne.
Jak długo należy przechowywać dokumentację remanentu?
Dokumenty remanentu muszą być przechowywane przez co najmniej 5 lat od zakończenia roku podatkowego.