Dodatkowy urlop dla ojca
Wraz z nowymi przepisami, w Kodeksie Pracy pojawił się dodatkowy 9-tygodniowy urlop rodzicielski dla ojców nowonarodzonych oraz przysposobionych dzieci. W tym okresie tacie malucha przysługuje zasiłek w wysokości 70 procent podstawy wymiaru świadczenia. Przepis ma na celu zwiększenie praw urlopowych ojców. Bez zmian pozostają natomiast przepisy w stosunku do kobiet, które urodziły dziecko. Wciąż mogą one korzystać z 20 tygodni urlopu macierzyńskiego oraz 32 tygodni urlopu rodzicielskiego.
Przypomnijmy, że przed nowelizacją przepisów „świeżo upieczony” tata miał prawo do urlopu ojcowskiego. Urlop, zwany potocznie „tacierzyńskim”, przysługiwał w wymiarze 2 tygodni, a skorzystać z niego można było do ukończenia przez dziecko 24 miesiąca życia. Po zmianach, urlop ojcowski nadal przysługuje, ale jedynie w okresie pierwszych 12 miesięcy od dnia narodzin dziecka. Ustawodawca wyjaśnia, że celem tego urlopu powinno być sprawowanie opieki w pierwszym okresie po narodzinach dziecka – dlatego wprowadzono powyższą zmianę.
Zasiłki dla matek – nowe zasady
Do tej pory kobiety po urodzeniu dziecka mogły wybierać pomiędzy dwoma opcjami zasiłku macierzyńskiego. Był to albo zasiłek w wysokości 80 procent średnich rocznych zarobków wypłacany przez cały okres urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego, albo świadczenie w wysokości 100 procent w okresie urlopu macierzyńskiego i 60 procent w okresie urlopu rodzicielskiego. Większość mam decydowało się na pierwszą możliwość, choć celem drugiego rozwiązania było zmotywowanie do wcześniejszego powrotu do pracy.
Nowe przepisy również dają do wyboru dwie opcje:
- Pierwsza dotyczy wypłacenia zasiłku macierzyńskiego w wysokości 100 procent za cały okres urlopu macierzyńskiego, a jeśli pracownica zdecyduje się na takie rozwiązanie, będzie mogła otrzymać zasiłek w wysokości 70 procent podstawy wymiaru za okres urlopu rodzicielskiego.
- Druga możliwość pojawia się wtedy, gdy pracownica w ciągu 21 dni od porodu złoży wniosek o wypłacanie jej zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego. Wtedy zasiłek macierzyński wypłacany jest w wysokości 81,5 procent za okres urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego. Jeśli w pierwszym roku życia dziecka pracownica nie wykorzysta urlopu rodzicielskiego, będzie miała prawo do złożenia wniosku o wyrównanie w wysokości do 100 procent podstawy zasiłku macierzyńskiego. Natomiast jeśli pracownica będzie korzystać z urlopu rodzicielskiego w kolejnych latach, będzie miała prawo do 70-procentowej podstawy wymiaru zasiłku.
Elastyczna organizacja czasu pracy
Nowością w Kodeksie Pracy jest możliwość elastycznej organizacji czasu pracy dla rodziców dzieci do 8. roku życia. Wśród dostępnych opcji wymienia się np. telepracę, przerywany czas pracy, skrócony tydzień pracy czy ruchomy czas pracy. Aby skorzystać z nowego przepisu, pracownik musi złożyć do pracodawcy stosowny wniosek. Szef ma 7 dni, aby na niego odpowiedzieć. Pracodawca ma jednak prawo do odmowy udzielenia opcji elastycznej, ale musi swoją decyzję odpowiednio uzasadnić.
W Kodeksie Pracy pojawił się również zapis, który szczególnie powinien zainteresować osoby pracujące w systemie zmianowym. Aktualnie prawo pozwala rodzicom i opiekunom dzieci do 8. roku życia na odmowę pracy w nocy, w tym pracy w trybie nocnych dyżurów oraz delegacji. Wcześniej z tych przepisów mogli korzystać wyłącznie rodzice dzieci do 4. roku życia.